پارامترهای موثر بر کیفیت بصری (زیبایی) فضای شهری (نمونه موردی: میدان چیذر تهران)

ارتقاء کیفیت محیط شهری در ابعاد گوناگون و از جمله از بعد بصری و منظر شهری مدنظر تمام صاحب نظران، کارشناسان و طراحان می باشد. اما آنچه امروز در طرح های مختلف معماری در کشور نمود دارد، پرداختِ صرف به ابعاد کالبدی (بعد عینی زیبایی) و غفلت از ذهنیت شهروندان (بعد ذهنی زیبایی) است که ماحصلی جز فضاهای نازیبا و بی روح، جداره های شهری کسل کننده و صلب نداشته است. در این میان محدوده چیذر بنا به کاربری ها و مداخلات صورت گرفته در آن، امروزه در شرایط بی مکانی به سر می برد اما با توجه به قرارگیری عناصردارای ارزش شهری در حوزه نفوذ میدان استعداد بالقوه ای برای بازیابی حس مکان و ارتقاء کیفیت بصری در این حوزه مشاهده می شود؛ بنابراین حوزه مذکور به عنوان نمونه موردی تحقیق حاضر درنظر گرفته شد و راهنمای طراحی استخراج شده از پایگاه نظری و تجربی تحقیق در آن به خدمت گرفته شده است. روش تحقیق مورد استفاده در این مطالعه کمی و روش تحلیل متغیرها براساس روش همبستگی می باشد. در بخش مطالعات نظری با بررسی پیشینه موضوع و آراء صاحب نظران امر، مهمترین معیارهای سنجش کیفیت بصری منظر طبقه بندی و ارائه شد. مطالعات نشان می دهد برای زیبایی؛ ساختمانها، خیابانها، میدانها و محل ها، فضا سازی نرم و سخت و مبلمان شهری همه با هم باید در نظر گرفته شود، تا زیبایی و نمایش بصری به وجود آید. به منظور ارزیابی در ابتدا به کمک پرسشنامه معیارها حاصل از مبانی نظری، در میدان چیذر مورد سنجش قرار گرفت و سپس برای مشخص کردن اولویت های تدوین دستورالعملهای طراحی با روش مشاهده و عکسبرداری وضعیت موجود میدان چیذر با معیارهای نظری تحقیق تطبیق داده شد و در انتها از نتایج ارزیابی این دو مرحله، اولویت معیارهای خاص محله چیذر بدست آمد. در پایان راهنمای طراحی عرصه ی همگانی معطوف به ارتقاء کیفیت بصری برای نمونه موردی در قالب سه نظم کالبد و خصایص فیزیکی، عملکرد و فعالیت و نهایتاً ادراک و معانی ارائه شده است.